Newyddion

Datganiad i’r Wasg

Yn Unig Gyda’n Gilydd yn Oriel Môn

Bydd arddangosfa newydd yn agor yn Oriel Môn 23 Medi. Mae Yn Unig Gyda’n Gilydd yn arddangosfa gan dri artist benywaidd sef Jess Bugler RCA, Leonie Bradley a Prerna Chandiramani sy’n edrych ar natur unigrwydd, o arwahanrwydd i unigedd.

Mae Leonie, Jess a Prerna yn cael eu hadnabod fel grŵp o artistiaid o’r enw SPIKED. Fe ddechreuon nhw weithio gyda’i gilydd yn ystod y cyfnod clo, ac fe ddefnyddion nhw eu teimladau o or-bryder i edrych yn fanwl ar unigrwydd fel sbectrwm, gydag arwahanrwydd ar un pegwn ac unigedd ar y pegwn arall. Mae unigedd yn fath cadarnhaol o unigrwydd y mae nifer o bobl yn ei geisio.

Dywedodd Leonie Bradley “Wrth ddod at ein gilydd fel grŵp, gwnaethom ddadansoddi’r geiriau sy’n gysylltiedig ag unigrwydd, a chytuno ar set o saith gair a ddaeth yn sylfaen ar gyfer ein cyrff o waith: arwahanrwydd, unigrwydd, dieithrio, datgysylltiad, pellter, ar wahân ac unigedd.”

Mae pob artist yn ymateb yn wahanol i’r emosiynau ar y sbectrwm. Mae eu hymatebion yn cydblethu ond eto’n unigol: mae Bugler yn defnyddio mannau caeedig coediog; mae Bradley’n defnyddio symbol goriadau; a Chandiramani’n defnyddio iaith a phlygiadau. Mae’r gosodiad ei hun yn ffurfio llinell grom gyda’r gwaith celf yn creu caeadle a ellir ei edmygu o’r tu mewn. Mae ‘pegwn unigedd’ y sbectrwm yn eang ac yn groesawgar, mae’r ‘pegwn arwahanrwydd’ wedi’i weindio’n dynn ac yn glawstraffobig.

Dywedodd Chandiramani “Mae’r gweithiau celf wedi’u printio ar ddeunydd tryloyw, gan ddwysau bregusrwydd profiad unigol a chaniatáu’r gwyliwr i weld drwy’r haenau gwahanol, sy’n eu hatgoffa o’r cyffredinrwydd rydyn ni’n ei rannu.”

Bydd yr arddangosfa’n rhoi cyfle i ymwelwyr adlewyrchu ar ein profiadau unigryw o fod ar ein pen ein hunain yn ystod y cyfnod clo, a’r profiadau rydyn ni’n eu rhannu, drwy gymryd rhan yn y gwaith o greu gwaith celf newydd fydd i’w weld mewn lleoliad yn y dyfodol.

Dywedodd Bugler, “Mae deuoliaeth y teimlad o unigrwydd, sy’n ganolog i’n cyflwr dynol, wedi bod yn heriol a hynod ddiddorol wrth i’r prosiect hwn ddatblygu.”

Mae SPIKED yn grŵp o artistiaid sy’n creu gosodiadau sy’n edrych ar gyfathrebu a chof. Mae pob artist wedi derbyn Bwrsariaeth Peter Reddick, Innovation in Relief Printmaking, yn Stiwdio Spike Print, Bryste.

Mae Leoni Bradley yn aelod o Gymdeithas Frenhinol y Peintwyr-Gwneuthurwyr Argraffu. Cafodd Jess Bugler ei hethol i’r Academi Frenhinol Gymreig yn ddiweddar ac mae Prerna Chandiramani yn aelod o’r Cyngor Peintwyr-Gwneuthurwyr.

Gellir mwynhau Yn Unig Gyda’n Gilydd yn Oriel Môn tan 5 Tachwedd. 

Datganiad i’r Wasg

David Nash: Gweld Coed yn Oriel Môn

“Mae coed yn dangos eu hoed drwy eu gwedd. Mae coed a phren bob amser yn dangos eu lle a’u cynnydd yn y cylch gwych hwn o lanw a thrai, gan ymdopi â phob tywydd ac amser”.

David Nash

Am y tro cyntaf erioed, mae Oriel Môn yn falch o gyflwyno arddangosfa o waith ar bapur gan artist a cherflunydd byd-enwog, David Nash. Mae’r arddangosfa, Gweld Coed, yn agor ei drysau yn Oriel Kyffin Williams, Oriel Môn ar 9 Medi.

Dangoswyd y prif gorff o waith yn Yorkshire Sculpture Park yn 2022 fel rhan o ddigwyddiad i ddathlu perthynas hir David Nash gyda’r parc, a chydnabod ei waith 2D. Gan fod nifer o’r darluniadau wedi’u cysylltu â gogledd Cymru, gyda chartref a stiwdio Nash ym Mlaenau Ffestiniog, Oriel Môn oedd y dewis amlwg i gynnal arddangosfa arbennig, sydd hefyd yn cynnwys nodwedd ar Ash Dome, gwaith plannu gan Nash sy’n cael ei ddathlu’n fawr.

Mae David Nash wedi treulio’i fywyd artistig yn datblygu astudiaeth ar goed a phren, gan amsugno gwybodaeth drwy brosiectau plannu â llaw a gwneud gweithiau cerfluniol. Er hyn, mae darlunio wedi bod yn rhan annatod o’i waith. Mae’r arddangosfa hon yn Oriel Kyffin Williams, Oriel Môn yn dathlu lluniau David Nash o goed, sydd wedi cynnig pwnc, deunydd ac ysbrydoliaeth hael ers pum degawd.

Mae Gweld Coed yn cydio yn y berthynas agos hon gyda’r darluniau’n amrywio o’r arsylwadol a dogfennol i weithiau lliw haniaethol sy’n cydio yn hanfod eu ffrwyth a’u grym.

Dywedodd Ian Jones, Rheolwr Casgliadau, Oriel Môn, “Mae llawer yn ymwybodol ac yn rhyfeddu at waith David gyda phren a chelf amgylcheddol, ond bwriad yr arddangosfa hon yw tynnu sylw at ei sgiliau fel dyluniwr. Mae darlunio’n rhan hollbwysig o’r gwaith cerflunio ac mae’n dangos ei ffordd o feddwl. Fel y gwelwch yn yr arddangosfa, maent yn ddatganiadau grymus, ac yn amlygu eu hunain yn wych o fewn Oriel Kyffin Williams”.

Dywedodd David Nash, “Ganwyd fy nhad yng ngogledd Cymru. Roedd ei waith yn Llundain, ond roedd ei galon wedi’i gwreiddio yn lle cafodd ei fagu. Yn ystod pob gwyliau Pasg, haf, hanner tymor yr hydref a gwyliau’r Nadolig, byddwn yn mynd yn y car i aros yn Llan Ffestiniog gyda’i rieni. Rwyf wedi meithrin profiad o natur a’r tymhorau drwy fod ymysg y coed yng nghwm Ffestiniog, ac yno rwy’n teimlo mod i gartref. Roeddwn bob amser yn darlunio’n blentyn, a gwnaeth hynny wedi fy arwain at fynd i’r ysgol gelf a dod yn artist yng ngogledd Cymru”.

Mae’r gwaith yn ymestyn dros gyfnod o bum degawd, ac mae’r amrywiaeth o ddarluniau’n adlewyrchu prosesau a mathau gwahanol o greu marciau, o graffit mân i siarcol trwchus, ac ysbeidiau o liwiau syfrdanol wedi’u hychwanegu drwy ddefnyddio lliain. Mae Big Beech Going at Space (1978), gwaith cynnar dynamig yn Llan Ffestiniog, yn cyfleu’r ynni a ddaw o dyfu a hynny drwy linellau minimalaidd a thrawiadol. Daw’r uniongyrchedd hwn o ddarlunio bywyd y tirlun a chaiff ei yrru gan rinweddau arbennig y coed a’r amgylchedd. Mae gweithiau eraill yn adlewyrchu pellter sylweddol, wedi’u creu yn y stiwdio ac yn canolbwyntio ar ymgorffori ymdeimlad rhinweddau megis lliw, fel y gwelir mor amlwg yn Red Tree (2012) neu May (2020) a July (2020) sy’n cydio a distyllu’r lliwiau’r byd natur o’n cwmpas. Mae lle fel arfer yn cael ei adlewyrchu’n uniongyrchol yn y broses, gyda’r artist yn defnyddio deunyddiau megis rhedyn yn Cae’n-y-Coed (1980) a’r ddaear o’r llawr ar gyfer Ash Dome (2007). Cafodd Autumn Leaves in a River, November, Llan Ffestiniog (1983), eu creu gan ddefnyddio dail unigol ag inc, a gan ollwng y papur yn nŵr yr afon i greu haenau o ddwyseddau gwahanol ac i adlewyrchu natur y gwaith o greu.

Dywedodd Sarah Coulson, Uwch Guradur Yorkshire Sculpture Park “mae’r arddangosfa’n adlewyrchu ynni ac angerdd gwych gan ddyluniwr medrus ac unigryw”.

Dangosir Gweld Coed yn Oriel Kyffin Williams tan 10 Mawrth, 2024.  

Ymweliad gwych nôs Wener ar gyfer agoriad arddangosfa David Nash – Gweld Coed gyda llawer o bobl yn mwynhau noson Coctêl a Tapas yng Nghaffi Bach y Bocs. 

Dyma Chris, un o’n gwirfoddolwyr, yn gweithio ar un o gasgliadau diweddaraf Oriel Môn – casgliad Ieuan williams o luniau a phaentiadau. Mae’r casgliad cyffrous hwn, a roddwyd yn garedig gan yr artist, yn cynnwys tua 144 o luniau a phaentiadau, i gyd yn seiliedig ar Ynys Môn ac yn dyddio o’r 1960au ymlaen.